-
1 қолы ашық
lavish, generousщедрый (человек) -
2 қолы ашық
open-handed -
3 қолы ашық
eli açık -
4 қолы ашық
eli açık -
5 ашық
көзі ашық — грамотный, прозорливый, осведомленный
ашық жүзді — приветливый, любезный, радушный
ашық жүзбен — приветливо, радушно
ашық пікірлі — развитый, правильно понимающий
-
6 open
1.adj.1) ашық2) шешек атуwith open hands — кең пейілмен, жақсы раймен
an open hand — қолы ашық, жомарт
3) еркін, ашық (кіруге болатын)keep open house — конақжай, меймандос болу
4) шешілмеген5) ашық (жасырмай ашық айту)6) қоргалмаған7) ашық (буын) (gr.)2.n.1) ашық жер2) кеңістікcome into the open — жасырмай айту, ашық айту
3.v.1) ашу2) кесу, ашу3) жаю, жазуto open one's hand — қолын жаю, ашу
open one's heart (mind) to — ойындағысын, көңіліндегісін айту
4) бастауopen fire on (at) — атысу, ату, ата бастау
5) ашылу6) басталу -
7 қол
I 1.рука; кисть руки; исконныйқолы ашық кісі — щедрый человек; хлебосол
2.қол сұғу — прикладывать руку; вмешиваться; нападать
IIқолы түскен тай — стригун, годовалый жеребёнок; хромающий на переднюю ногу
IIIқол көтеру — поднять руку, голосовать; подчиняться
войско; армия; воинский отряд -
8 қол
-
9 щедрый
щедрый на подарки — қолы ашық, мәрт
-
10 generosity
n.1) ақ көңілділік, қайырымдылық2) жомарттық, қолы ашықтық -
11 genial
adj.көңілді, қуанышты, жомарт, қолы ашық, ақ көңіл, жылы (ауа райы) -
12 giver
n.қолы ашық, жомарт (адам) -
13 lavish
1.adj.жомарт, қолы ашық, мырза2.v.жомарт болу -
14 munificence
n.жомарттық, қолы ашықтық, мырзалық -
15 аш
I сущ.1)а) суп (мясной, из фруктов), ва́рево прост. || супово́йтокмачлы аш — суп с лапшо́й; суп-лапша́
гөмбәле аш — суп с гриба́ми
бәрәңге ашы — карто́фельный суп; похлёбка
кәбестәле аш — суп с капу́стой; щи
чөгендерле-кәбестәле аш — суп из капу́сты со свёклой; борщ
аш ите — супово́е мя́со
аш тәлинкәсе — супова́я таре́лка
б) мн. ашлар ку́хня собир. (народная, национальная, вегетарианская)солдат ашлары — солда́тская ку́хня
2)а) блю́до, ку́шанье (горячее, холодное, детское); еда́, я́ствакамыр ашы — мучно́е блю́до; мучна́я еда́
кунак ашы — ку́шанье (я́ства) для госте́й
бәйрәм ашлары — пра́здничные я́ства (блю́да)
аңа нинди аш та ярый — ему́ люба́я еда́ по вку́су
ашны сеңгәч, хатынны үлгәч макта — (посл.) ≈≈ хвали́ еду́ перева́ренную, а жену́ поко́йную; хвали́ се́но (рожь) в стогу́, а ба́рина в гробу́
б) мн. ашлар (о видах пищи, об образе питания), стол (диетический, детский, овощной, вегетарианский); еда́ит ашлары — мясно́й стол; мясна́я еда́
3) еда́ (мн. нет); обе́д, тра́пеза (в монастыре́) || обе́денный, тра́пезный, столо́выйаштан соң ял итеп алу — отдохну́ть по́сле еды́ (обе́да)
даруны аш алдыннан эчү — пить лека́рства пе́ред обе́дом
ашка кайту — прийти́ на обе́д
аш дирбиясе — столо́вый серви́з
аш кашыгы — столо́вая ло́жка
аш вакыты — обе́денный час (переры́в), обе́д
аш өстәле — тра́пезный стол
4)а) обе́д ( с созывом гостей), обе́д в гостя́х; зва́ный обе́д (по какому-л. поводу); чаще индив.күршеләрне ашка чакыру — позва́ть сосе́дей в го́сти
ашка бару — пойти́ в го́сти
аштан таралышу — расходи́ться из госте́й
бәйрәмдә өй саен аш — на пра́здник в ка́ждом до́ме го́сти (обе́ды)
юбилей ашында булу — быть на юбиле́йном (зва́ном) обе́де
ураза ашы уздыру — созва́ть (собра́ть) госте́й на разгове́нье
б) помина́льный обе́д, поми́нки; сорочи́ны, сорокови́ны (ед. нет), три́знаәбисенең җидесенә аш үткәрү — провести́ поми́нки по седьмо́му дню ба́бушки
карчыклар аштан чыгып киләләр — стару́хи выхо́дят с поми́нок
•- аш арты ашамлыгы
- аш арты эчемлеге
- аш арты нигъмәте
- аш бүлмәсе
- аш мәҗлесе
- аш өе
- аш пешерү
- аш пешерүче
- аш савыты
- аш сеңдерү
- аш серкәсе
- аш тәмләткеч
- аш тозы
- аш үтмәү
- аш чүмече
- аш юллары
- ашка утыру
- ашка утырышу
- ашы тәмле••аш бирү — корми́ть, покорми́ть; пои́ть и корми́ть, напои́ть-накорми́ть; хле́бом-со́лью приве́тить
ашка таракан булу (булып төшү) — оказа́ться (стать, быть) нежела́нным (непро́шеным, незва́ным) го́стем (го́стьей); оказа́ться тре́тьим ли́шним ( в любви)
аштан ашка йөрү — ходи́ть (расха́живать, е́здить, разъезжа́ть, таска́ться) по гостя́м
аштан олы (зур, өстен, югары) булмыйлар (түгел) — от угоще́ния (хле́ба-со́ли) не отка́зываются
ашы юк — есть не́чего, корми́ться не́чем; без хле́ба
ашы юк ураза тотар — (посл.) кто без хле́ба - тот пости́тся
ашын ашаган, яшен яшәгән — своё пожи́л (про́жил, о́тжил), век (свой) о́тжил (про́жил)
- аш белән атканга таш белән атуашың аш, йокың йокы түгел (булмый) — кусо́к в го́рло не ле́зет (идёт, прохо́дит); кусо́к в го́рле застря́л, кусо́к поперёк го́рла (стои́т, идёт); ешь не ешь
- аш белән атканда таш белән ату
- аш булсын
- аш кайтару
- аш төрләндерү
- ашыгыз тәмле булсын II сущ.; спец.шли́хта (для запарки пряжи, ниточных мотков; раствор для проклейки основы ткани) -
16 туй
сущ.1) сва́дьба; сва́дебные торжества́ || сва́дебныйолы туй — больша́я сва́дьба ( в доме жениха)
кече туй — ма́лая сва́дьба ( в доме невесты)
туй уздыру (үткәрү) — устра́ивать сва́дебные торжества́
туй чыгымнары — сва́дебные расхо́ды
аргы очта туй бар диеп, бирге очта биемиләр — (посл.) е́сли сва́дьба на том конце́ дере́вни, в этом конце́ не пля́шут
гөл тикәнсез булмас, туй үпкәсез булмас — (посл.) ро́за не быва́ет без шипо́в, сва́дьба не быва́ет без оби́д (т.е. их надо уметь прощать)
туйда тукмак та бии — (посл.) на сва́дьбе и толку́шка пля́шет
2) этногр. торже́ственный пир, пи́ршества, пра́зднества ( по поводу радостного события)бәби туе — торжества́ по слу́чаю рожде́ния ребёнка
хезмәт туе — пра́здник труда́ ( отдельного коллектива)
3) сва́дебный по́ездкапка төбендә туй җиткән, каба-орчыгым кайда икән — (посл.) сва́дебный по́езд у воро́т, где моя́ пря́слица, где моё веретено́ (о людях, не умеющих своевременно подготовиться)
4) перен.; неодобр. гру́ппа, отря́д, толпа́ ( сомнительного вида)бу ниткән туй? — э́то что за толпа́ (что за сбо́рище)?
5) перен. гру́ппа, сво́ра, сбор живо́тныхкәҗәләр туе белән йөри — ко́зы хо́дят це́лой гру́ппой
эт туе — сво́ра соба́к ( без хозяина)
•- туй ашы- туй әтәче
- туй башы
- туй бүләге
- туй итү
- туй киеме
- туй күчтәнәче
- туй рәеше
- туй каурыйлары
- туй уйнау
- туйга очу••туе узган (туны тузган) — всё в про́шлом, всё уже́ позади́; всё уже́ сде́лано, про́шлое не вернёшь
туйдан качкан кыз кебек — о челове́ке, отсу́тствующем там, где он явля́ется са́мым ну́жным, центра́льным лицо́м
- туйдан соң дөберәтуеңа кадәр төзәлер — до сва́дьбы заживёт (говорится в утешение при небольшом ранении и т. п.)
- туй узгач дөмбергә
- туйдан соң дөмбергә
См. также в других словарях:
қолының басы ашық — (Сем.: Абай, Ақс., Көкп., Шұб.) қолы ашық, береген, жомарт. Оның қ о л ы н ы ң б а с ы а ш ы қ, барын аямайды (Сем., Абай) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
мәрт — ир. сын. Дүниенің бетіне қарамайтын қолы ашық, жомарт мырза … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
шүлен — зат. 1. Ақысыз пұлсыз таратылатын ас, тағам, (зат, нәрсе). 2. Қолындағы барын елге тегін беретін қолы ашық кісі … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
жауат — (ҚХР) жомарт, қолы ашық, береген … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
мүсіреп — (ҚХР) жомарт, береген, қолы ашық («Сөз сан.») … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
шашпа — 1 (Шығ.Қаз., Күрш.) қыста малға шөп шашатын жер, алаң. Қойды қыста ш а ш п а ғ а жіберіп, шөпті шашып тастаймыз (Шығ.Қаз., Күрш.) 2 (Гур., Тең.; Маң.: Маңғ., Шевч.) мырза, қолы ашық, береген. Өзі ш а ш п а жігіт болушы еді, қолындағы барын елден… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
адъективтен — ет. лингв. Белгілі бір сөздің сын есімге ауысуы; сын есімдену. Ал ит жанды, жалаңаш, дені сау, қолы ашық, есі дұрыс, басы артық тәрізді күрделі сөздер а д ъ е к т и в т е н г е н күрделі сын есімдер (А. Ысқақов, Қазіргі қаз. тілі.124) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
алпыстап — үст. Алпыс алпыстан. ≈ Қолы ашық екен, а л п ы с т а п берді … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
бөлшіл — сын. Бөліп бергіш, бөлісіп жегіш; қолы ашық. Б ө л ш і л, б ө л ш і л, б ө л ш і л бол, Туысқанға жөншіл бол. Желек жапқан жас келін, Көпке жаққан елшіл бол (Ж. Ахмади, Айтұмар, 134) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
дастарқанды — сын. Дастарқаны мол, қолы ашық. Оның үстіне Күлән жеңгей де қонақжай, д а с т а р қ а н д ы, жайдары кісі болып шықты (Б. Тоғысбаев, От пен күл, 191) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
сыралғы — зат. этногр. Мергеннің атқан аңынан алынатын кәде. Аңнан қанжығасын қандап қайтқандар жолжөнекей жолыққандарға с ы р а л ғ ы бермес болар ма! (Ш.Айтматов, Ерте келген., 111). Еламанның қолы ашық, Жалмұрат онан талай с ы р а л ғ ы алып, дәм татқан … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі